Historia administracji powiatowej na Ziemi Złotoryjskiej

 

Po wojnach napoleońskich, w wyniku królewskiej reformy administracyjnej Złotoryja stała się niewielkim miastem powiatowym pod względem znaczenia społeczno- politycznego. Do miasta przeniesiono urząd landrata, co spowodowało osiedlenie się wielu urzędników władz powiatowych oraz członków ich rodzin. Po Wiośnie Ludów powiat złotoryjski należał do powiatów o silnej emigracji. Wielu mieszkańców opuszczało go i wyjeżdżało do innych regionów państwa pruskiego i Niemiec w poszukiwaniu lepszych warunków życia. To wywoływało stałe zmniejszanie się ludności powiatu. Wybuch l wojny światowej spowodował kolejne straty w ludziach. Sytuacja zaczęła się zmieniać po kilku latach od zakończenia wojny. W 1925 roku powierzchnia powiatu zlotaryjskiego wynosiła 60 936,8 ha, a liczba mieszkańców - 53 954 (w tym 17 701 - 32,8% stanowiła ludność miejska). W rezultacie zmian administracyjnych, które przeprowadzono w 1932 r. powierzchnia powiatu zlotaryjskiego uległa zwiększeniu o ponad 13 tys. ha. Zlikwidowano wówczas powiat świerzawski i przyłączono go do powiatu zlotaryjskiego z miejscowościami: Świerzawa, Stara Kraśnica, Sokołowiec, Gozdno, Biegoszów, Lubiechowa, Janówek, Dobków, Wojcieszów, Chrośnica, Nowy Kościół, Rzeszówek, Rząśnik i Podgórki, z powiatu jaworskiego przyłączono natomiast gminy: Leszczyna, Łażniki i Prusice. Od powiatu zlotaryjskiego odpadły tylko Siedliska, przyłączone do powiatu legnickiego. Powiat złotoryjski zajmował wówczas 84 106 ha i pod względem obszaru plasował się na 7 pozycji w rejencji legnickiej. W roku 1937 liczył 71 578 mieszkańców i również utrzymywał się na 7 miejscu. W latach 1910-1925 strata migracyjna ludności z powiatu zlotaryjskiego wynosiła 3,5 tys. osób, w latach 1925-1939 aż 7,4 tys. Liczby te dowodzą dalszego wyludniania się powiatu zlotaryjskiego w okresie międzywojennym. Landraci powiatu złotoryjsko-chojnowskiego w latach 1818-1945: 1818-1820 von Johuston und Krogelborn 1824-1839 Muller 1841-1848 von Eisner 1848-1851 Giuido von Skal (komisaryczny) 1852-1892 Ernst von Rithkirch und Trach 1892-1922 Maximilian Ernst 1923-1932 Gauglitz 1932 -dr Koch 1933-1934 dr Edmund Strunz 1935-1941 Erich Daluege 1941-1945 dr Hans von Studnitz Po 1945 roku. Po li wojnie światowej powiat złotoryjski został włączony do państwa polskiego. W podziale Dolnego śląska powiat złotoryjski stanowił Obwód 31. Pełnomocnictwo do tworzenia polskiej administracji w powiecie otrzymał Antoni Skowron. W 1945 roku utworzono w Złotoryi starostwo powiatowe i powiat złotoryjski w skład, którego weszły 3 miasta: (Chojnów, świerzawa, Złotoryja) oraz 6 gmin: (Krzywa, Nowy Kościół, Pielgrzymka, Rząśnik, Strupice i Zagradno ).

W 1945 ludność powiatu wynosiła około 27 tys osób. Zgodnie z ustawą z 1950 roku zniesiono starostwa, a jednolitymi organami władzy stały się powiatowe Rady Narodowe. Podobny stan rzeczy utrzymywał się do roku 1975, gdzie w wyniku reformy w samorządzie terytorialnym zlikwidowano powiaty i wprowadzono dwustopniowy podział administracji (województwo- gmina), w miejsce trójstopniowego podziału (województwo- powiat- gmina). Dopiero w roku 1998 ponownie powrócono do trójstopniowego podziału administracyjnego i utworzono po raz kolejny powiat złotoryjski. Władze powiatu zlotaryjskiego w latach 1945-1975: -Skowron Antoni (Pełnomocnik Rządu 1VI 1945-XII 1945) - Herbut Franciszek (Pełnomocnik Rządu l 1946-17 IV 1946) - Barski Franciszek (Starosta Powiatu 19 IV 1946-IX 1946) - Jaśkiewicz Zygmunt (Starosta Powiatu X 1946-30 VI 1949) - Pondo Henryk (Starosta Powiatu 30 VI 1949-26 X 1949) - Dessau Aleksander (Starosta Powiatu 26 X 1949- 6 VI 1950) - Przybylski Jan (Przew. Prezydium PRN 20 IV 1952) -Hodowany Stanisław (Przew. Prez. PRN 20 IV 1952-31X 1956 oraz 1 VII 1964-29 XII 1971) - Przybylski Jan (Przew. Prez. PRN 3 IX 1956-51X 1957) - Trembulak Antoni (Przew. Prez. PRN 16 X 1957-30 VI 1964) - Przenzak Mieczysław (Przew. Prez. PRN 9 li 1972-15 XII 1973 a następnie Naczelnik Powiatu 15 Xll1973-13 Vl1975) Obecny powiat Złotoryjski został utworzony w wyniku reformy administracyjnej na podstawie Ustawy o Samorządzie Powiatowym z 25 czerwca 1998 r. W skład powiatu weszło 6 samorządów gminnych: miasto Złotoryja (https://www.złotoryja.pl), gmina wiejska Złotoryja (https://www.zlotoryja.com.pl), gmina Pielgrzymka (www.pielgrzymka.biz), gmina Zagradno (http://www.zagrodno.eu/), gmina miejsko-wiejska Swierzawa (http://www.swierzawa.pl) oraz miasto Wojcieszów (www.wojcieszow.pl). Łącznie obszar powiatu zlotaryjskiego wynosi 575,45 km2 i zamieszkany jest przez ponad 43 000 osób. Starości powiatowi (od 1998): - Ryszard Raszkiewicz (październik 1998- 28 listopada 201 O) -Józef Sudoł (29 listopada 201 O- 25 października 2013) - Ryszard Raszkiewicz (26 października 2013- 19 listopada 2018 -Wiesław Świerczyński (od 19 listopada 2018) (Opracowano na podstawie "Dziejów Złotoryi" pod red. Ryszarda Gładkiewicza, W-w 1997).

Tomasz Saluszewski
  • aktywny samorząd
  • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Złotoryi
  • Powiatowy Urząd Pracy w Złotoryi
  • Portal Dolnego Śląska Turystyka
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności.
Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.